Dom pasywny

Osiągnąć to można na wiele różnych sposobów - wystarczy odpowiednio zaprojektować budynek i instalacje.
W ostatnim czasie coraz większą popularnością zaczynają cieszyć się tzw. domy pasywne. Zapotrzebowanie na ciepło takiego budynku jest na tak niskim poziomie, iż nie ma potrzeby włączania instalacji grzewczych przez cały sezon -  dom pasywny to dom bez ogrzewania. Stosowane jest jedynie podgrzewanie powietrza w systemie wentylacyjnym. Zapotrzebowanie na energię w domach pasywnych jest ośmiokrotnie mniejsze, niż
w tradycyjnych budynkach wznoszonych według obowiązujących norm. W ich przypadku wskaźnik sezonowego zapotrzebowania na ciepło wynosi nie więcej niż 15 kWh/(m²·rok), czyli 15 kilowatogodzin na metr kwadratowy powierzchni rocznie. Do osiągnięcia takiego poziomu wymagane jest nie tylko optymalne ocieplenie ścian, lecz również zainstalowanie szeregu instalacji przyczyniających się do niskiego zużycia energii. Pomimo ponad czterokrotnie mniejszego popytu na energię na potrzeby ogrzewania (niż w standardowym budynku) w domu pasywnym zachowany zostaje komfort cieplny.

Pasywny projekt

Przy budowie domu pasywnego ważna jest odpowiednia działka - powinna być jak najbardziej nasłoneczniona - projektu domu. Już w fazie projektowania trzeba bowiem uwzględnić, że budynek ma spełniać standardy pasywności, a co za tym idzie odpowiednio zaprojektować bryłę domu. Domy pasywne są skromne architektonicznie - zwarta bryła, brak wykuszy i innych zbędnych elementów architektury, prosty w formie dach i przeszklenia od strony południowej pozwalają do maksimum ograniczyć występowanie mostków termicznych i optymalnie magazynować energię słoneczną. Równie ważne jest usytuowanie domu na działce względem stron świata (okna na południe) i odpowiednie zaprojektowanie terenu wokół budynku. Np. posadzenie od strony południowej, w odpowiedniej odległości od domu, drzew liściastych zapewni cień latem, zimą zaś pozbawione liści gałęzie nie będą blokowały dostępu promieni słonecznych do okien. Od północy zalecane jest umiejscowienie zimozielonych drzew i krzewów izolujących od chłodnego wiatru.

Przegrody nieprzezroczyste

Największe znaczenie dla osiągnięcia niskiego zużycia energii mają odpowiednio zaprojektowane przegrody zewnętrzne. Największe straty ciepła w budynku następują przez ściany, podłogi, dach i stropy. Dlatego przegrody zewnętrzne domów pasywnych charakteryzują się wartością współczynnika przenikania ciepła (utraty ciepła) nie większą, niż 0,15 W/m²·K.
Z tego względu stosować trzeba warstwę izolacji cieplnej o grubości co najmniej 30-35 cm. Istotna jest również eliminacja mostków termicznych, czyli obszarów o cieńszej warstwie izolacji i jednocześnie większych stratach ciepła. Mostki mogą przyczynić się do zwiększonego zapotrzebowania na energię, dlatego trzeba poszczególne elementy budynku projektować tak, by ich uniknąć. W domu pasywnym niezwykle istotne jest także, by przegrody, zarówno zewnętrzne, jak i wewnętrzne, były wykonane z materiałów o dużej akumulacyjności cieplnej (cegła, kamień), co ma bezpośrednie przełożenie na komfort termiczny.
W szczególności zauważalne jest to podczas spadków temperatur w okresach jesienno-zimowych oraz zimowo-wiosennych.

Przegrody przezroczyste

Nawet najlepiej zaprojektowane przegrody zewnętrzne nie zapewnią zamierzonego efektu, jeżeli okna i drzwi nie będą spełniały wymogów domu pasywnego. Dotyczy to nie tylko ich charakterystyki, lecz również rozmiarów przeszkleń i ich lokalizacji w budynku. Przez przegrody przezroczyste do pomieszczeń wpadają promienie słoneczne, efektywnie podnoszące temperaturę. W domu pasywnym wszelkie przeszklenia są skierowane na południe
(w ostateczności na południowy-wschód lub zachód) i mają jak największe rozmiary, żeby maksymalizować zyski energetyczne. Oprócz ich umiejscowienia i wielkości duże znaczenie ma też współczynnik przenikania ciepła, a także parametr całkowitej przepuszczalności energii. Odpowiednio - ich wartości nie powinny być większe niż 0,8 W/m²·K oraz mniejsze od 0,5. Osiągnąć to można przez zamontowanie przegród o potrójnym przeszkleniu, wypełnionych gazami szlachetnymi. Profile okien powinny być zabezpieczone dodatkową warstwą izolacji.

Wentylacja

Standardowy dom pasywny powinien być wyposażony w wentylację mechaniczną typu nawiewno-wywiewnego z odzyskiem ciepła (repekuratorem). I to wentylację wysokiej klasy - energooszczędną, o dużej sprawności wynoszącej przynajmniej 80%. Jednocześnie wentylacja musi być dobrze ukierunkowana. W każdym pokoju powinny znajdować się kratki nawiewne, natomiast w łazience oraz kuchni wywiewne. Dzięki temu świeże powietrze będzie właściwie cyrkulowało i zostanie optymalnie wykorzystane. W praktyce najczęściej stosuje się instalacje
z gruntowym wymiennikiem ciepła. Ciepło zakumulowane w gruncie służy do nagrzewania powietrza, a co za tym idzie pomieszczeń, a jednocześnie zimą zabezpiecza przed zamarznięciem urządzenia wentylacyjne. Wymiennik gruntowy eliminuje z systemu wentylacji z repekuratorem nagrzewnicę wstępną, co pozwala na ograniczenie zużycia energii.

Ogrzewanie

Niebagatelne znaczenie dla komfortu termicznego każdego budynku ma sposób ogrzewania.
W domach pasywnych ze względu na fakt, iż rolę systemu ogrzewania przejmuje wentylacja, nie ma konieczności montowania standardowych urządzeń grzewczych. Gdy istnieje konieczność dodatkowego dogrzania budynku, np. wskutek niemożności usytuowania go na działce idealnie
w stosunku do stron świata, dobre efekty daje zainstalowanie nagrzewnic elektrycznych, bądź wodnych  służących do wspomagania systemu wentylacji i jednocześnie przygotowania ciepłej wody użytkowej. W domu pasywnym moc urządzeń dodatkowych nie powinna przekraczać 1000-2000 W. Ogrzewanie można również wspomagać wykorzystując odnawialne źródła energii. Zainstalowanie kolektorów słonecznych, czy budowa kominka w domu zbudowanym zgodnie ze standardami pasywności powinna wystarczyć do zapewnienia pełnego komfortu cieplnego.

Przygotowanie ciepłej wody użytkowej

W przypadku budynków pasywnych pozbawionych tradycyjnych systemów ogrzewania przygotowanie ciepłej wody użytkowej sprawia zazwyczaj spore problemy projektowe. Skoro dom ma spełniać standardy pasywności musi być jak najbardziej energooszczędny, zatem najwłaściwsze byłoby wykorzystanie energii odnawialnej. Zastosowanie kolektorów słonecznych, czy niewielkich elektrowni wiatrowych w polskich warunkach klimatycznych nie zawsze się jednak sprawdza i trzeba się wspomagać elektrycznymi bojlerami i innymi ogrzewaczami wody. Niezależnie od wybranego systemu wymagane jest jak najlepsze zaizolowanie instalacji, celem zredukowania wychładzania wody oraz stosowanie urządzeń zmniejszających jej zużycie, takich jak baterie termostatyczne, czy perlatory.