Domy gotowe – domy energooszczędne

W ten sposób można taniej i szybciej budować, zyskując dodatkowo na jakości. Na rynku dostępne są powszechnie np. gotowe rolety, podciągi, wieńce, belki stropowe, całe stropy, gotowe lub prawie gotowe wiązary dachowe, prefabrykowane systemy kominowe i wentylacyjne. Ale dla kreatywnych i mądrych inżynierów to jest w dalszym ciągu za mało. W latach 70-tych i 80-tych ubiegłego wieku, a więc około 30 lat temu udało się im zrealizować ideę szybkiego i dokładnego budowania domów jednorodzinnych łącząc wiedzę o procesach produkcyjnych z solidną wiedzą rzemieślniczą i nie osiągalną wcześniej jakością. Tak powstały w Europie fabryki domów gotowych potrafiące wyprodukować do 1000 domów gotowych rocznie.

Określenie „dom gotowy” jest często źle rozumiane przez klientów. Okazuje się, że fabryka produkująca 200 domów rocznie może wykonać 200 różnych domów dla każdego klienta indywidualnie zaprojektowanych. Obecnie, po 30 latach stałego rozwoju, domy gotowe stanowią produkt high-tech, są ekstremalnie energooszczędne. Trwałość ich niczym nie różni się od domów w tzw. mokrej technologii - „cegła na cegłę” a przede wszystkim dom taki można zbudować w około 3-4 miesiące.

Gotowy czy murowany?
Pierwsza różnica to wysoki stopień przygotowania tzw. prefabrykacji poszczególnych elementów składowych domu jednorodzinnego. Największa jednak różnica pomiędzy domem gotowy a domem z cegły to budowa ściany zewnętrznej i wewnętrznej. Murując ściany w sposób konwencjonalny „cegła na cegłę” murarz układa kolejno, warstwowo cegły lub pustaki łącząc je zaprawą. Murarz zostawia otwory na okna i drzwi, wykonuje nadproża i podciągi oraz wieńce. W przypadku najczęściej spotykanego muru dwuwarstwowego z ociepleniem zewnętrznym konieczne jest wykonanie tego dodatkowego procesu technologicznego. Wszystkie te czynności wymagają dużej ilości czasu.

W przypadku domów gotowych ściany zewnętrzne i wewnętrzne są produkowane w fabryce na nowoczesnych urządzeniach i stołach ciesielskich w wysokości do 3m i długości do 12 m. Stopień prefabrykacji jest tak przemyślany i zracjonalizowany, że na budowie są wykonywane tylko roboty montażowe i wykończeniowe.

Ściany
Najczęściej konstrukcja ściany domu gotowego składa się z ramy z drewna KVH (drewno konstrukcyjne o zdecydowanie podwyższonych parametrach) oraz słupków wypełniających ramę co 62,5 cm. Słupki mają najczęściej wymiar 60x160 mm.

Dolną poziomą część ramy nazywamy podwaliną (przekrój podwaliny to najczęściej 80x160 mm) górną poziomą – oczepem (przekrój oczepu to 100x160 mm).Ta konstrukcja to jeszcze zdecydowanie za mało aby przenieś obciążenia stropu, ściany kolankowej, dachu i obciążenia wiatru. Dopiero przymocowanie, najlepiej obustronnie, poszycia np. z wielko-formatowych płyt OSB3 o grubości minimum 12 mm usztywnia całą konstrukcję i powoduje, że rama oraz płyta OSB3 staje się niezwykle sztywną i wytrzymałą konstrukcją zdolną nawet przenieś obciążenie do pięciu pięter. Wewnątrz ramy, między dwa poszycia z OSB, umieszczona jest wełna mineralna o grubości 16 cm, od strony wewnętrznej konieczna jest odpowiednia folia paroizolacyjna oraz płyta gipsowo – kartonowa. Z zewnątrz, w celu podwyższenia i tak już wysokich parametrów energooszczędnych, dodaje się jeszcze 10 lub więcej cm odpowiedniej płyty styropianowej wraz siatką i tynkiem zewnętrznym. Dzięki płycie styropianowej w perfekcyjny sposób likwidujemy wszelkie możliwe mostki cieplne i osiągamy doskonałe współczynniki przenikania cieplnego na poziomie ok. 0,15 lub 0,16 [W/m2K]. Jest to dwa razy lepiej niż przewiduje norma.

Te przygotowane w fabryce wielko-formatowe elementy ścienne transportowane są na budowę samochodami ciężarowymi TIR i tam bezpośrednio bez między magazynowania kotwione do płyty fundamentowej lub płyty piwnicy. Bardzo ważnym elementem prac montażowych jest dokładny i szczelny proces łączenia elementów. Po ostatecznym połączeniu wszystkich ścian zewnętrznych, ściany są tynkowane ostatnią warstwą tynku – co można zrobić w kilka godzin. Wielowarstwowe ściany są wykonane standardowo jako elementy ekstremalnie energooszczędne. Poprzez wielowarstwowość jest zapewniona także ochrona przed hałasem. Ze względu na swoją konstrukcję ściany z elementów gotowych są o 30-50% cieńsze od ścian murowanych, właściciel domu dostaje w ten sposób bonus w postaci większej o około 5-10% powierzchni domu wewnątrz obrysu ścian. Nie wolno zapominać, że ściany te są suche i nie potrzeba jednego sezonu grzewczego by ściany się osuszyły.

Ściany wewnętrzne
Także ściany wewnętrzne nie są murowane lecz są produkowane w fabryce jako wielkowymiarowe elementy. Po wyprodukowaniu są one transportowane na budowę, są montowane i kotwione między ścianami zewnętrznymi, usztywniając całą konstrukcję parteru. Knstrukcją wsporczą także tu jest rama z drewna KVH, wewnątrz ramy znajduje się 10 cm wełny mineralnej służącej w tym przypadku do wygłuszenia przegrody. Poszycie usztywniające ścianę i dające jej masę to dwa razy płyta OSB i dwa razy płyta z naturalnego gips-kartonu. Instalacje elektryczne są już przygotowane poprzez montaż tzw. "eszli". Tam gdzie to konieczne są przygotowane szachty pod piony instalacyjne. Na budowie tak przygotowane ściany zewnętrzne i wewnętrzne po montażu są szpachlowane, montowane są drzwi, układane płytki ceramiczne i przeprowadzany jest montaż urządzeń sanitarnych i malowanie.

Stropy
Stropy z solidnych belek drewnianych KVH są sprawdzonymi konstrukcjami od kilkuset lat. W budownictwie, kiedyś właściwie tylko takie stropy stosowano.
Budując dom w sposób konwencjonalny budowniczy potrzebuje na wykonanie stropu ok. 3-4 tygodni i wiąże się to z wieloma po sobie następującymi czynnościami. Decydując się na dom gotowy z prefabrykowanych elementów warstwowych strop jest gotowy w kilka godzin. W zakładzie produkcyjnym produkuje się wcześniej zaprojektowane elementy stropowe szerokości do 2,5 m i długości do 12 m. Pomiędzy solidnymi belkami nośnymi z drewna KVH o podwyższonej jakości o wymiarach minimum 6x22 lub 6x24 znajduje się wełna mineralna wygłuszająca i ocieplająca strop. Na belki nośne stropu montuje się ciężkie i stabilne płyty OSB grubości 22 mm, które usztywniają konstrukcję stropu. Od dołu, prefabrykowane płyty stropowe mają zamontowaną folię paroszczelną, łaty i płytę gipsowo-kartonową. Już po montażu stropu na budowie i po montażu wszystkich instalacji strop otrzymuje od góry specjalną twardą matę wygłuszającą z wełny mineralnej grubości 4 cm i na tą warstwę wylewany jest „pływająco” jastrych (zaprawa betonowa), która dodatkowa wygłusza i usztywnia całą konstrukcję stropu. Tak więc po kilku godzinach, otrzymujemy na budowie solidny, trwały, wielowarstwowy strop, który w niczym nie ustępuje stropowi z żelbetu

Schody
Niczym nie różnią się od schodów stosowanych w konwencjonalnych budynkach. Jest oczywiste, że preferowane są schody o konstrukcji drewnianej.

Kominy i przewody wentylacyjne.
Tu także nie ma różnicy w stosunku do domów z cegły.

Dachy

Jeśli chodzi o dachy to także tu nie ma różnicy między domem gotowym z prefabrykowanych elementów warstwowych a domem murowanym z mokrych cegieł metodą „cegła na cegłę”. Dach wykonany jest jako solidna konstrukcja ciesielska zgodnie z najnowszymi trendami w budowie dachów. Dach można pokryć dowolną dachówką i warstwy dachowe są identyczne. Jednakże w wypadku zaprojektowania dachu dwuspadowego producenci domów gotowych, często także ten fragment domu, przygotowują w fabryce jako wielkowymiarowy element. Tak przygotowane elementy dachowe (już z ociepleniem wełną mineralną, z folią paroizolacyjną, folią paroprzepuszczalną, łatami i kontrłatami) można w ciągu kilku godzin zamontować i szczelnie połączyć. Już w drugim, najpóźniej trzecim dniu można kłaść dachówkę. Przy skomplikowanych dachach wielopołaciowych producenci domów gotowych także mają przewagę nad firmami ciesielskimi, które potrzebują na wykonanie dachu 1-2 tygodnie od strony ciesielskiej. Dzięki dokładnemu zaprojektowaniu dachu w komputerze i odwiązaniu (niem. abbund) czyli precyzyjnym przycięciu i przygotowaniu przez specjalistyczne maszyny wszelkich połączeń ciesielskich w fabryce dach także można zmontować szczelnie w ciągu jednego lub dwóch dni.

Jak więc widać z powyższego opisu produkcji domów gotowych także współczesne budowanie domów nie oparło się postępowi i racjonalizacji z ogromną korzyścią dla klienta. Klient otrzymuje dom dokładnie zaprojektowany i wykonany, dom ekstremalnie energooszczędny, w którym można zamieszkać po 3-5 miesiącach od wykonania fundamentu.
Ale największa niespodzianka czeka właściciela domu gotowego dopiero wtedy, gdy listonosz przyniesie rachunek za ogrzewanie. Te rachunki są 2-3 krotnie mniejsze niż rachunki sąsiada, który zbudował dom "w tradycji" i do tego "tanio", oszczędzając na prawidłowej grubości ocieplenia. Roczne oszczędności w wysokości 3-5 tys. zł za ogrzewanie domu pozwalają spokojnie patrzyć w przyszłość i nie stresować się tak bardzo wzrastającymi cenami gazu i innych nośnikach energii na rynkach światowych. A przy ewentualnej sprzedaży domu, posiadanie doskonałego paszportu energetycznego domu pozwala nam sprzedać dom za zdecydowanie wyższą cenę i szybciej niż "oszczędzający" sąsiad.