Dzisiejsze gliniane domy są w stanie w pełni sprostać wymaganiom indywidualnych inwestorów, dając możliwość komfortowego i wygodnego użytkowania nowego lokum. Masowo buduje się je w krajach o wysokiej kulturze ekologicznej. Są doskonale znane w USA, Kanadzie, Australii, Niemczech, czy Szwecji. Polska, nie jest niestety zbyt otwarta na nowości, ale do domów z gliny zaczynamy podchodzić z coraz większą dozą zaufania. Choć na rodzimym rynku usług w dalszym ciągu trudno jest o wykonawcę, znającego ekologiczną technologię budowlaną, to jednak domy z gliny zaczynają powstawać także i u nas.
Dom z gliny, ale nie lepianka...
Współczesna technologia wykonania domu z gliny umożliwia wzniesienie budynku, który w żadnym razie nie będzie przypominał swym wyglądem pradawnej lepianki. Bryła może być kształtowana w sposób dowolny, co zdecydowanie zachęca architektów oraz inwestorów do eksperymentowania z przebiegiem jej linii. Eksperymenty te są przeważnie pomyślne i przyczyniają się do powstawania domów o nieregularnych kształtach oraz zupełnie tradycyjnych, nawiązujących do rodzimej kultury. Ponadto, w ekologicznych domach nie ma problemu z wykończeniem ich w standardach, jakie przyjmuje się w przypadku tradycyjnych technologii budowlanych.
Glina świetnie akumuluje ciepło, a dodatkowo szybko wchłania i oddaje wilgoć. Z tego też powodu w domach, do których budowy zastosowano właśnie ten materiał zawsze panuje przyjazna dla organizmu ludzkiego wilgotność powietrza. Ponadto, domy tego tupu stają się prawdziwym azylem dla alergików, ponieważ glina zapobiega także naładowaniu elektrostatycznemu i ogranicza powstawanie kurzu we wnętrzach. Konserwuje też drewno, przez co staje się ono odporne na korozję biologiczną.
Dwie technologie budowy domu z gliny
Obowiązujące normy dopuszczają zastosowanie dwóch technologii podczas powstawania domów z gliny. Pierwsza z nich przewiduje wykorzystanie szkieletu konstrukcyjnego ze stali, drewna lub prefabrykowanych elementów żelbetowych. Taki szkielet wypełnia się tzw. lekką gliną. Pod pojęciem lekkiej gliny należy rozumieć mieszaninę tłustej gliny z dużą ilością wypełniaczy. Wypełniaczem takim może być np. słoma. Jednak, pomimo że słoma charakteryzuje się dobrą izolacyjnością cieplną – to nie jest materiałem wytrzymałym.
W celu podniesienia wytrzymałości ścian konstrukcyjnych domu z gliny, można zastosować inną z dostępnych technologii budowlanych. Jest nią użycie tzw. gliny konstrukcyjnej. Glina konstrukcyjna także jest mieszaniną gliny i dodatków, ale w tym przypadku wykorzystuje się dodatki organiczne lub nieorganiczne takiego rodzaju, jaki pozwala na uzyskanie ścian, które nie będą pękały. Materiał służący jako domieszka do gliny musi charakteryzować się jak największą wytrzymałością i zminimalizowanym skurczem. W ten sposób można budować poprzez ubijanie gliny w szalunkach, ale na rynku dostępne są także gotowe gliniane bloczki. Ściany z takich bloczków ociepla się najczęściej elewacyjną wełną mineralną lub jako materiał ociepleniowy wykorzystuje lekką glinę. W przypadku glinianych domów z poddaszem użytkowym – w pasie poddasza do wykonania ocieplenia najlepiej jest wykorzystać wełnę celulozową. Jest to materiał w pełni skuteczny, a do tego lekki.
Zalety domów z gliny
Zwolennicy ekologii oraz rozwiązań o niskich nakładach ekonomicznych są w stanie wymieniać pozytywy domów z gliny wręcz w nieskończoność. W istocie sprawy – nie sposób się z nimi nie zgodzić. Glina sama w sobie jest materiałem ekologicznym. Ponadto, ekologiczne są także inne materiały wykorzystywane w tej technologii budowy, tj. słoma, kamienie, drewno. Nietrudno o ich pozyskanie, ponieważ przeważnie znajdują się w najbliższej okolicy budowy. Materiały te nie wymagają obróbek wysokotemperaturowych, co nie powoduje zwiększania emisji dwutlenku węgla i innych szkodliwych dla środowiska substancji.
Ponadto dom zbudowany z gliny po zakończeniu procesu jego eksploatacji jest prawie całkowicie biodegradowalny. Materiały wykorzystywane w czasie budowy są dużo tańsze, aniżeli np. tradycyjna ceramika, czy beton. Szacuje się, że już na etapie budowy można zaoszczędzić blisko 40% kosztów, jakie trzeba byłoby ponieść budując dom w sposób tradycyjny. Kolejne oszczędności pojawiają się podczas eksploatacji ekologicznego domu.
Gliniane domy są wysokoenergooszczędne, a czasami osiągają nawet parametry zbliżone do tych, jakimi charakteryzują się domy pasywne. Do tego potrzeba jednak odpowiedniego projektu, dobrej znajomości technologii budowania w powyższy sposób i bezbłędnego wykonawstwa. Ponad zalety związane z ekologią i ekonomią budowania i korzystania z glinianych domów – ich zwolennicy wspominają także o :
- względach zdrowotnych,
- szerokich możliwościach aranżowania przestrzeni wewnątrz domu,
- niepowtarzalnej estetyce budynku z jego zewnętrznej strony,
- dobrej akustyce pomieszczeń.
Wszystkie wymienione cechy glinianych domów, rzeczywiście są jednocześnie ich zaletami. W domu z gliny panuje zdrowy mikroklimat. Wilgotność względna pomieszczeń wynosi 50-60%, czyli jest bardzo korzystna dla mieszkających w nich ludzi. Do glinianych tynków nie przyczepia się kurz oraz nie rozwijają się na nich pleśnie lub grzyby. Ściany są grube, dzięki czemu we wnętrzach nie jest ani zbyt zimno w zimie, ani za gorąco w lecie.
W takich warunkach żyje się komfortowo i są one sprzyjające utrzymywaniu dobrego stanu zdrowia i wyśmienitego samopoczucia na co dzień. Dodatkowo, owo samopoczucie może też poprawiać dowolność w aranżacji domowej przestrzeni. Glina jest bowiem materiałem plastycznym i daje się łatwo kształtować. Oprócz tego jest też ognioodporna, konserwuje drewno, a zastosowanie jej na ściany – pozwala uzyskać doskonałą akustykę w pomieszczeniach.
Przeczytaj również:Czym charakteryzują się tynki gliniane
Wady glinianych domów
Żadna z dostępnych technologii budowlanych nie jest doskonała. Z czegokolwiek nie zechcielibyśmy budować nasze domy – zawsze będą one w pewnym sensie wadliwe. Technologia budowania z gliny wiąże się z tym, że aby ściany miały odpowiednią nośność, trwałość i wytrzymałość – muszą posiadać też odpowiednią grubość. Dlatego też gliniane ściany mają zwykle 50 – 60 cm grubości. Dzięki takiej grubości – przegrody mają dobrą izolacyjność termiczną oraz akustyczną, ale także przyczyniają się do zmniejszenia powierzchni użytkowej domu. Problem może być dotkliwy zwłaszcza wówczas, kiedy nie dysponujemy zbyt obszerną działką.
Dodatkowo, o ile technologia budowania z gliny jest dość powszechna w innych krajach na świecie, to w Polsce bardzo trudno znaleźć wykonawcę, który miał z nią już do czynienia. Eksperymenty budowlańców, czynione akurat na naszym domu – niekoniecznie muszą być pomyślne, a innowacyjna budowa szybko może skończyć się fiaskiem.
