Jak oszczędzać przy budowie domu?

Najważniejszą kwestią podczas planowania budowy jest przede wszystkim dobre oszacowanie, jakie będą rzeczywiste koszty budowy domu. Często różnice między fazą projektową, a wykonawczą wynoszą nawet kilkadziesiąt procent, co może przyczynić się do patowej sytuacji w trakcie prac. Przewidzenie nietypowych sytuacji, które mogą się zdarzyć na każdej budowie jest trudne i często niewykonalne, dlatego trzeba liczyć się z przekroczeniem budżetu. Efektem braku funduszy w wyniku złego planowania i niezachowania odpowiednich rezerw zazwyczaj jest wstrzymanie prac.

Alternatywą dla szukania oszczędności w trakcie budowania domu wydaje się być ich szukanie jeszcze w fazie projektowania. Warto jednak pamiętać, że oszczędzanie w każdym możliwym miejscu w perspektywie następnych kilku lat może okazać się fatalne w skutkach. Planując budowę domu, warto zatem przyjąć zasadę: oszczędności? Tak, jednak z zachowaniem zdrowego rozsądku.

Spora cześć wydatków związanych z budową domu to zakup działki. Najczęściej wybierane są uzbrojone działki budowlane, posiadające plan zagospodarowania i doprowadzone wszystkie media. Koszt takiej ziemi, w zależności od regionu kraju jest różny i wynosi od kilkudziesięciu złotych do nawet kilkuset za metr kwadratowy.

Dalszych oszczędności można szukać podczas wyboru firm, które zbudują i wykończą dom. W prasie i pozostałych mediach informacyjnych często ogłaszają się przedsiębiorstwa, specjalizujące się w konkretnych czynnościach, zatem znalezienie optymalnych zleceniobiorców nie będzie trudne. Rozpiętości cenowe często sięgają nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych, w związku z czym poświęcenie czasu na dokładne zapoznanie się z ofertami kilku ewentualnych wykonawców może przynieść dodatkowe oszczędności

Jednak z całą pewnością wybieranie tych, którzy są najtańsi nie jest najlepszym rozwiązaniem, bo niska cena może iść w parze z równie niską jakością wykonania. Najlepiej gotowy projekt domu wraz z dokładnie określonymi uwagami i sugestiami przekazać do wyceny kilkunastu firmom i wybrać tą, która zaproponuje najlepszą ofertę. Nie należy również zapominać o uzyskaniu informacji odnośnie ewentualnych kosztów dodatkowych (np. firma nie dysponuje własnym ciężkim sprzętem i trzeba będzie go wynająć).

Największą cześć kosztów związanych z budową domu stanowić będą materiały, dlatego ich odpowiedni wybór może przynieść największe oszczędności. Z całą pewnością decydowanie się na najtańsze, dostępne na rynku produkty nie jest dobrym rozwiązaniem. W szczególności dotyczy to wyboru materiałów do budowy ścian i dachu, a także izolacji. Nawet niewielkie różnice w cenach mogą mieć ogromny wpływ na jakość, co ma znaczenie podczas późniejszej eksploatacji domu i może przekładać się na koszty utrzymania.

Na początku warto sprawdzić znajdujące się w pobliżu oraz ogłaszające się w mediach hurtownie materiałów budowlanych. Różnice cenowe na poziomie kilku złotych za paletę styropianu, bądź rolkę wełny mineralnej na pierwszy rzut oka nie są duże, jednak przy zakupie większych ilości kwota może już zrobić wrażenie. Porównywanie cen otwiera także dodatkową możliwość – pozwala sprawdzić, czy na rynku nie ma produktów o właściwościach podobnych do pierwotnie zakładanych, jednak w niższej cenie. Ze względu na fakt, iż hurtownie materiałów budowlanych narzucają wysokie marże na sprzedawane produkty można spróbować kupić materiały również bezpośrednio od producentów – część firm prowadzi sprzedaż detaliczną.

Kupując materiały budowlane zawsze trzeba brać pod uwagę również koszty transportu. Często lepiej kupić bloczki betonowe, czy cegły w lokalnej hurtowni po nominalnie wyższej cenie, jak taniej u producenta z drugiego końca kraju – koszty transportu spowodują, że w sumie zapłacimy więcej.

Szukając oszczędności podczas budowy domu trzeba pamiętać, że oszczędzić warto przede wszystkim na materiałach wykończeniowych, które w przypadku zniszczenia, bądź uszkodzenia będzie można dowolnie wymienić. Wymiana ław fundamentowych, czy stropu jest niemożliwa.
Wprowadzanie tańszych materiałów, zwłaszcza w newralgicznych elementach konstrukcji domu, zawsze powinno się jednak odbywać na etapie projektowym i w porozumieniu z architektem.

Znaczną część kosztów budowy domu stanowić będą koszty zakupu i wykonania instalacji c.o., wentylacji itp. infrastruktury. Myśląc o oszczędnościach trzeba pogodzić się z pewnymi kompromisami - np. znacznie większe fundusze trzeba przeznaczyć na fundament grzewczy, niż w przypadku zastosowania zwykłych grzejników ściennych. Ważne, by wybrać systemy optymalne cenowo, a jednocześnie pozwalające uzyskać jak najlepsze efekty. Przykładowo – zakup drogiej i zbyt dużej pompy ciepła będzie wiązało się z ogromnymi kosztami jej utrzymania, a w przypadku większego budynku najprawdopodobniej i tak nie uzyskamy optymalnego komfortu cieplnego.

Podczas budowy domu bardzo duży wpływ na ostateczne koszty mają zastosowane rozwiązania technologiczne i konstrukcyjne. Ciągle zmieniające się trendy w branży budowlanej powodują, iż z roku na rok rośnie liczba osób, które rezygnują z budowania domów metodą murowaną i zaczynają stawiać na technologię szkieletową lub metody budowania z bali. Każde rozwiązanie technologiczne ma zalety i wady, a dostrzegalne różnice dotyczą także wysokości kapitału, który trzeba przeznaczyć na budowę. Budynki murowane powstają znacznie wolniej i są drogie. Ogromne koszty finansowe ponoszone na budowę często powodują również, że wykończenie domu nie jest realne i przez długi czas stoi w stanie surowym. Dom murowany jest jednak najtrwalszy. Domy szkieletowe i z bali są tańsze, jednak również mniej trwałe.

W przypadku domów szkieletowych oszczędności będą dotyczyć przede wszystkim grubości fundamentów. Mogą być znacznie węższe, niż w przypadku metody tradycyjnej i nie jest potrzebna do ich postawienia szeroka ława. Stosuje się tak zwany fundament oszczędnościowy, czyli taki, który składa się z równomiernie rozmieszczonych, co 2-3 metry, pali posadowionych poniżej poziomu przemarzania gruntu. Podobnie jest w przypadku ścian oraz stropów, których grubość nie musi być tak duża, jak w przypadku budynków murowanych.

Domy szkieletowe, ze względu na swoją konstrukcję, mają niską zdolność akumulowania ciepła. Spadek temperatury powoduje, iż cały budynek szybko się wychładza, co może powodować uczucie dyskomfortu. Rozwiązaniem problemu zazwyczaj jest budowa jednej ze ścian wewnętrznych z cegły silikatowej lub ceramicznej. Wiąże się to jednak z wyższymi kosztami, które w ostatecznym rozrachunku mogą nie być ekonomicznie uzasadnione. Rezygnacja z budowy ściany akumulacyjnej pozwoli zaoszczędzić pieniądze i przeznaczyć je np. na lepszy system ogrzewania.

Największe koszty podczas budowy domu zawsze związane są z wykonaniem ścian zewnętrznych. Dotyczy to także budynków typu szkieletowego – warto szukać rozwiązań eliminujących wydatki. Jednym ze sposobów jest realizacja ścian w technologii tzw. podwójnych modułów (120 cm), co pozwala na zredukowanie ilości cięć i zmniejszenie ilości odpadów, a w efekcie zaoszczędzenie na materiałach.

W przypadku domów z bali oszczędności można szukać już w fazie projektowej. Zamiast stosowania podwaliny na ścianach fundamentowych o przekroju 38 x 140 mm można zastosować elementy o wymiarze 38 x 89 mm. Różnica w cenie spora, a pod względem przenoszenia obciążenia oba rozwiązania sprawdzają się podobnie. Budując z bali można również szukać oszczędności przez stosowane materiały. Np. kupno droższych, prefabrykowanych bali z wewnętrznym ociepleniem z pianki poliuretanowej zapewni na tyle dobrą izolacyjność cieplną, że pozwoli zrezygnować z dodatkowego ocieplenia ścian - łączne koszty okażą się niższe.

Budując dom, warto przyjąć zasadę, że oszczędzać należy „z głową”. Kupno materiałów słabej jakości w połączeniu z niefachowym wykonawstwem sprawią, że nowy dom zamiast cieszyć przez lata, szybko będzie nadawał się do remontu.  Istotne jest zatem dokładne określenie własnych oczekiwań i planowanie. Pamiętajmy - przesada szkodzi. Zbyt duże oszczędności w fazie projektu mogą spowodować, że budynek rzeczywiście zostanie wykonany za kilkanaście tysięcy zł mniej, jednak jego dogrzanie i eksploatacja w ciągu pierwszych kilku lat znacznie przewyższy zaoszczędzony kapitał.

Ważne jest dokonywanie wyborów, które pozwolą  ograniczyć koszty przy zachowaniu optymalnej jakości. Zawsze warto także dokładnie sprawdzić ceny poszczególnych materiałów w różnych źródłach. Przed przystąpieniem do realizacji projektu dobrym rozwiązaniem jest również opracowanie oczekiwanej charakterystyki cieplnej budynku. Pozwoli to na optymalne wyznaczenie grubości warstwy termoizolacyjnej i szukanie ekonomicznych rozwiązań instalacji c.o.