Klatka schodowa jest nieodłącznym elementem wszystkich rodzajów budynków, wykluczając budynki parterowe. Rozróżnia się klatki schodowe wewnętrzne i klatki schodowe zewnętrzne. Schody, usytuowane na zewnątrz budynku i nieposiadające zabudowy mogą służyć przemieszczaniu się po piętrach, nie są jednak traktowane jak zewnętrzna klatka schodowa.
Zewnętrzna klatka schodowa w zgodzie z przepisami prawa budowlanego
W domach, będących dotychczas jednorodzinnymi – często zachodzi potrzeba rozdzielenia poszczególnych kondygnacji tak, aby dom zaczął pełnić funkcję wielopokoleniowego. W celu zachowania indywidualności pięter i umożliwienia rodzinom użytkowanie mieszkań z zachowaniem prywatności – dobudowuje się zewnętrzne klatki schodowe. Dobudowa taka, wymaga spełnienia takich samych warunków formalnych, co budowa całego domu. W sposób szczególny powinno zostać rozeznane usytuowanie powiększonego budynku w granicach działki. Warto przypomnieć, że ściana nieposiadająca otworów okiennych powinna być oddalona od granicy działki o minimum 3 metry, zaś ściana z przeszkleniami o 4 metry. Wspomniane odległości od granicy z działką sąsiadującą mogą zostać zmniejszone tylko w specyficznych sytuacjach. Przepisy dotyczą również zewnętrznych klatek schodowych. Przed przystąpieniem do dobudowy potrzebować będziemy tak, jak we wszystkich pozostałych przypadkach - pozwolenia na prowadzenie prac, wydanego przez właściwy Urząd Gminy. Aby je uzyskać należy przedstawić projekt nowej klatki i sprawozdanie o stanie technicznym istniejącego budynku wykonane przez fachowców. Podczas budowy należy prowadzić dziennik, mieć zatrudnionego kierownika robót, a na koniec zrobić odbiór. Inwestycja nie jest, zatem tak kosztowna pod względem ilości potrzebnych materiałów, co wymagająca zatrudnienia kompetentnych osób, którym trzeba będzie zapłacić.
Schody między kondygnacjami
W przypadku budynków mieszkalnych jednorodzinnych przyjmuje się, że szerokość biegu schodów powinna wynosić minimum 70 centymetrów. Wysokość jednego stopnia nie powinna być wyższa niż 19 centymetrów, zaś w jednym biegu nie powinno znaleźć się więcej niż 18 takich stopni. Bieg, to nachylona część schodów, gdzie określona ilość stopni skierowana jest w jednym kierunku. Dodatkowo schody muszą składać się jeszcze ze spoczników. Ilość spoczników uzależniona jest od długości traktu schodów. Jest to pozioma płyta pomiędzy biegami (stanowiąca późniejsze półpiętra). Szerokość spocznika powinna być szersza lub przynajmniej odpowiadać szerokości biegu. Spoczniki usytuowane tuż przed drzwiami wejściowymi do kondygnacji budynku powinny być przynajmniej 20 centymetrów szersze od biegu schodów. Aby schody odpowiadały w pełni przepisom prawa budowlanego należy wyposażyć je w balustrady. Przedstawione wymiary są założeniami minimalnymi – wymaganymi przez prawo budowlane w przypadku budynków jednorodzinnych. Należy dodać, że schody będą zdecydowanie wygodniejsze mając niższe stopnie i większą szerokość biegu.
Obudowa zewnętrznej klatki schodowej
Jedną ze ścian obudowujących zewnętrzna klatkę schodową staje się od razu ściana zewnętrzna budynku, do której klatka została dobudowana. Pozostałą część obudowy klatki wykonuje się według ustalonego projektu i w zgodzie
z potrzebami oraz indywidualnymi upodobaniami. Jeśli klatka ma zostać obudowana ze wszystkich stron – warto pomyśleć o jej naturalnym doświetleniu. Można również spotkać klatki zewnętrzne posiadające jedną ze ścian w wersji przeszklonej. Powyższe rozwiązanie prezentuje się bardzo nowocześnie i nawiązuje do tzw. galerii – stosowanych często w budownictwie wielorodzinnym w zachodnich krajach Europy. Jeżeli nie myślimy o połączeniu zadaszenia powstałej klatki schodowej z dachem istniejącego budynku – należy wykonać zadaszenie indywidualne, pamiętając o tym, aby woda z dachu domu nie spływała wprost na nowe zadaszenie. Na pokrycia niewielkich daszków świetnie nadają się materiały lekkie. Jednak, mając na uwadze wygląd całej bryły budynku warto zadbać, aby elementy, tj. pokrycie dachu, czy elewacja ścian klatki schodowej – współgrały z pozostałą częścią domu. Pełen komfort użytkowania zewnętrznej klatki schodowej uzyskamy wówczas, gdy doprowadzimy do niej instalację elektryczną oraz (w przypadku klatek całkowicie zabudowanych) – instalację grzewczą. Oświetlenie schodów światłem elektrycznym jest wręcz konieczne i wymagane przepisami prawa budowlanego. Jeżeli natomiast chodzi o ogrzanie dobudowanej powierzchni – pozostawia się je w gestii użytkowników. Nie trudno jednak dojść do wniosku, że klatka ogrzewana w czasie zimy będzie zdecydowanie przyjemniejsza i bardziej komfortowa dla domowników.
Wady i zalety zewnętrznych klatek schodowych
Klatki usytuowane na zewnątrz budynku nie są w prawdzie tak komfortowe w użytkowaniu
i eleganckie jak klatki wewnętrzne. Do ich wykończenia potrzeba też przeważnie materiałów droższych od tych, które stosuje się na ogół wewnątrz budynków. Wymagają również dodatkowego zużycia energii elektrycznej do ich oświetlenia i ogrzania. Są jednak idealnym rozwiązaniem w tzw. domach wielopokoleniowych, gdzie zamieszkujące oddzielne pietra - rodziny – nie chcą sobie nawzajem przeszkadzać. Nie zajmują powierzchni użytkowej domu i mogą stanowić ozdobę bryły budynku. Należy jednak pamiętać, że całkowita rezygnacja z klatki wewnętrznej jest w wielu przypadkach technicznie niemożliwa.
