Taras przy domu to niewątpliwy atut. Najczęściej stanowi przedłużenie salonu i jest idealnym miejscem do wypoczynku i spożywania posiłków na świeżym powietrzu. Najkorzystniej jest zaplanować i wykonać taras na etapie prowadzenia budowy domu. Jednak jeśli się tak nie stanie, dodatkową przestrzeń zawsze można stworzyć później.
Tarasy ziemne (gruntowe) mogą mieć podbudowę z: betonowej płyty, miejscowych wsporników lub podsypki piaskowej. Wybrany rodzaj podbudowy pod taras na gruncie decyduje o możliwościach jego wykończenia. Dlatego też jeszcze przed rozpoczęciem prac ziemnych należy podjąć decyzję o materiale, który zostanie zastosowany jako warstwa wierzchnia.
Pod tradycyjne płytki ceramiczne oraz coraz popularniejsze posadzki żywiczne konieczne jest wykonanie podbudowy z płyty betonowej.
Gruntowe tarasy drewniane oraz z desek kompozytowych wykonuje się przeważnie na miejscowych wspornikach z betonu lub z gotowych bloczków fundamentowych (choć w niektórych przypadkach możliwe jest także ułożenie drewnianych desek na legarach usytuowanych bezpośrednio na utwardzonym podłożu).
Natomiast pod kostkę brukową czy płyty kamienne i betonowe wystarczająca jest podbudowa z podsypki piaskowej. Jest to jednocześnie jeden z prostszych i stosunkowo tanich sposobów na wybudowanie przydomowego tarasu na gruncie.
Taras gruntowy na płycie betonowej
Płyta betonowa na podbudowie z zagęszczonego tłucznia albo żwiru to jedna z najtrwalszych i najsolidniejszych konstrukcji tarasowych. Przygotowane w ten sposób podłoże pozwala też na ładne i zróżnicowane wykończenie tarasu. Warto też dodać, iż taras gruntowy na płycie to rozwiązanie stosunkowo kosztowne i skomplikowane w realizacji.
Prace w tym przypadku rozpoczynają się od przygotowania podbudowy pod płytę. W pierwszej kolejności w miejscu przeznaczonym na taras zdejmuje się warstwę humusu (żyznej gleby). W powstałym zagłębieniu układa się dwuwarstwowo zagęszczony mechanicznie żwir lub tłuczeń. Następnie wykonuje się podsypkę z piasku albo z chudego betonu. Na tak przygotowane podłoże wylewa się beton klasy C 12/15 i tworzy z niego płytę o grubości około 10 cm.
Bardzo ważne jest oddylatowanie betonowej płyty tarasowej od ściany domu oraz zachowanie 2% spadku na tarasie (w kierunku zewnętrznym od budynku). Przy tarasach o większych rozmiarach konieczne jest wykonanie zbrojenia ze stalowych prętów. Płyta pod taras musi dosychać w sposób właściwy dla mieszanek betonowych (należy ją polewać wodą, przykrywać folią w czasie upałów itd.).
Po całkowitym stwardnieniu betonu można przystępować do prac wykończeniowych. Najprostszym sposobem jest pomalowanie tarasu farbą. Nie daje to jednak zbyt spektakularnych efektów wizualnych. Dlatego betonowe tarasy przeważnie pokrywa się mrozoodpornymi płytkami ceramicznymi. Alternatywą dla nich są posadzki żywiczne. Ta wciąż niszowa na polskim rynku technologia zasługuje na uznanie, ponieważ pozwala uzyskiwać idealnie równe, trwałe, łatwe do utrzymania i bardzo efektowne powierzchnie.
Taras gruntowy na wspornikach
Na wspornikach buduje się tarasy drewniane oraz z desek kompozytowych. Podłoże pod taki taras to dobrze zagęszczona i wyrównana podsypka żwirowa o grubości 10 cm, którą układa się na warstwie piasku o podobnej grubości. Dodatkowo należy przygotować betonowe wsporniki.
Początkiem prac jest tu wykopanie dołów o przekroju około 30 x 30 x 50 cm i wypełnienie ich betonem, w którym umieszczone zostaną metalowe słupki. Metalowe słupki bądź też gotowe stopy fundamentowe ze wspornikami (dostępne w składach budowlanych) stanowią podstawę do mocowania dźwigarów tarasowych. Oczywiście dźwigary mocuje się po całkowitym stwardnieniu betonu. Elementy te muszą mieć przekrój przynajmniej 10 x 10 cm i długość odpowiadającą wymiarom tarasu. Ważne jest odizolowanie drewna od betonu (np. za pomocą kawałków papy).
Na dźwigarach, w sposób poprzeczny do nich, układa się legary (krawędziaki 5 x 10 cm). W ten sposób powstaje ruszt, który stanowi podstawę do mocowania drewna tarasowego lub kompozytu. Deski na tarasie układa się i mocuje wzdłuż spadku, zachowując około 1-centymetrowy odstęp pomiędzy nimi. Maksymalna szerokość desek to 15 cm. Szersze elementy z drewna mogą się wypaczać.
Na tarasach najlepiej sprawdzają się gatunki drzew egzotycznych. Problem jednak w tym, że takie drewno jest drogie i nie każdy może sobie pozwolić na jego zastosowanie. Dlatego też w polskich warunkach często wykorzystuje się impregnowany surowiec z sosny, świerku czy modrzewia. Coraz popularniejsze stają się też tarasy z kompozytu. Zaletą tego materiału jest trwałość, łatwość montażu i utrzymania oraz estetyczny wygląd.
Taras na podsypce z piasku
Podsypka z piasku to dobre podłoże pod tarasy wykończane kostką brukową oraz płytami kamiennymi lub betonowymi. Jednocześnie jest to najtańsza i najprostsza w realizacji opcja na stworzenie tarasu na gruncie.
Także i w tym przypadku prace należy rozpocząć od usunięcia humusu w miejscu wytyczonym pod taras. W powstałe zagłębienie wsypuje się następnie tłuczeń lub żwir i tworzy z niego warstwę o grubości 15-20 cm. Żwir należy wyrównać i bardzo dobrze go ubić, co spowoduje, że straci on na swojej objętości około 30%.
Kolejny etap prac to ustawienie obramowania z kostki lub krawężników po obwodzie przyszłego tarasu. Elementy te mocuje się w warstwie betonu, tak aby były osadzone stabilnie i zapobiegały rozsuwaniu się przyszłej nawierzchni. Po stwardnieniu betonu należy jeszcze wykonać podsypkę z piasku lub piasku zmieszanego z cementem w proporcji 10:1. Na tak przygotowane podłoże układa się kostki brukowe lub płyty, poziomując nawierzchnię poprzez właściwe dobijanie poszczególnych elementów gumowym młotkiem.
Dobudowa tarasu do istniejącego domu
Jak zostało to już wspomniane, budowę tarasu na gruncie najkorzystniej jest zaplanować i przeprowadzić razem z budową domu. Jednak wiele przydomowych tarasów powstaje już na etapie użytkowania budynków. Jest to wprawdzie mniej wygodne, ale z technicznego punktu widzenia jak najbardziej możliwe w realizacji.
Przy dobudowie tarasu na betonowej płycie należy jedynie pamiętać o odizolowaniu płyty od ściany domu, do której taras ma przylegać. W tym celu pozostawia się około 2-centymetrową szczelinę dylatacyjną, którą następnie wypełnia się elastycznym materiałem (taśmą dylatacyjną lub dociętymi na wymiar paskami styropianu). Dylatacje tworzy się również na płycie dociskowej i pomiędzy płytkami.
Ponadto, dobudowując taras (niezależnie od rodzaju) należy precyzyjnie zaplanować jego poziom. Nawierzchnia powinna znajdować się kilka centymetrów niżej niż poziom podłogi w domu. Niespełnienie tego warunku może skutkować podciekaniem wody deszczowej do pomieszczenia.
Formalności przy budowie tarasu na gruncie
Przepisy polskiego prawa budowlanego wciąż nie są doskonałe. Teoretycznie budowa tarasu nie powinna wymagać posiadania pozwolenia. Wynika to chociażby z zapisu znajdującego się w warunkach, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, gdzie taras uznaje się za część budynku, a jego powierzchnię wlicza do kubatury brutto domu. Interpretacja przepisów generalnie nie budzi wątpliwości, gdy taras budowany jest razem z domem. W takich sytuacjach procedury formalne są dużo prostsze i sprowadzają się do zgromadzenia dokumentacji wymaganej standardowo przy każdej budowie.
Jednak już w przypadkach dobudowywania tarasu do istniejącego budynku zdarzają się nadinterpretacje prawne sprowadzające dobudowę tarasu do rozbudowy domu. A to powinno być zgłoszone, choć bywają też przypadki, że potrzebne jest pozwolenie (jeśli zwiększa się obszar oddziaływania budynku).
Warto wiedzieć, że w prawie budowlanym nie ma definicji tarasu, co skutkuje nieco zróżnicowanym podejściem urzędników do jego budowy. Dlatego też przed rozpoczęciem prac najlepiej jest skonsultować problem we właściwym starostwie powiatowym. Pozwoli to uniknąć wysokich opłat legalizacyjnych za budowę bez pozwolenia.
