W praktyce w nowo wzniesionym budynku do wyboru są tynki suche lub mokre, wykończone farbą, ewentualnie okładziną z płytek ceramicznych, szklanych lub kamiennych. Z tapetowaniem, boazeriami i innymi okładzinami o małej trwałości lepiej wstrzymać się przez kilka lat, do czasu, aż ściany osiągną pełnię parametrów eksploatacyjnych.
Dom doprowadzony do stanu surowego zamkniętego, zatem można brać się za wykańczanie ścian wewnątrz! - wielu inwestorów już w tym momencie najchętniej układałoby tynki. Spokojnie - słyszą od profesjonalnego wykonawcy. Najpierw trzeba pozwolić budynkowi osiąść przez co najmniej kilka tygodni. Jeśli tynkowanie rozpocznie się bezpośrednio po wzniesieniu murów, wkrótce w narożnikach, wokół okien i wzdłuż spoin między pustakami tynk popęka.
Na decyzję, czym wykończyć ściany i zakupy jest zatem sporo czasu. Przerwa w budowie nie może trwać jednak wiele miesięcy. Wszystkie materiały budowlane, również te używane do murowania ścian, jak pustaki, czy cegły, chłoną wilgoć w mniejszym, bądź większym stopniu. Zbyt długie pozostawienie nagich ścian skutkuje zawilgoceniem zewnętrznej warstwy muru, co pogarsza parametry cieplne i zwiększa ryzyko, że po wykonaniu tynku na jego powierzchni pojawią się wykwity i odbarwienia.
Ograniczony wybór materiałów na wykończenie ścian
W przypadku nowych murów wybór sposobu wykończenia ścian jest dość ograniczony - tynk suchy lub mokry, jako powłoka dekoracyjna warstwa farby. W pomieszczeniach wilgotnych można ponadto pokryć ściany okładzinami ceramicznymi, kamiennymi lub szklanymi. Zalecenia te technolodzy budownictwa opracowali na podstawie wieloletnich badań procesów zachodzących w nowo wzniesionych ścianach.
Nowe budynki osiadają nawet przez kilka miesięcy, a to oznacza, że tynk mocno pracuje, zatem wszelkie nietrwałe wykończenia są narażone na pękanie i odspajanie od ściany w wyniku występujących naprężeń. Równie istotne jest to, żeby nie ograniczać paroprzepuszczalności. Ściany i tynki nie wysychają w ciągu kilku tygodni. Jedynie uzyskują wytrzymałość pozwalającą na eksploatację. Ostatecznie parametry wilgociowe stabilizują się dopiero po kilkunastu miesiącach.
Tapety, boazerie i inne tego typu okładziny ograniczają swobodne "oddychanie" muru, a skutkiem często bywa zawilgocenie pod warstwą wykończenia. Jedynie w pomieszczeniach, w których i tak występuje stale podwyższony poziom wilgoci, jak kuchnia i łazienka, dopuszcza się stosowanie wytrzymałych okładzin ceramicznych. Wykończenie tynku na nowej ścianie tylko przy pomocy malowania ma ponadto uzasadnienie ekonomiczne - zniszczoną powłokę malarską łatwo usunąć i zastąpić kolejną.
Przeczytaj poradnik: Na co uważać przy tapetowaniu mieszkania i jak je wykonać
Suchy tynk
Tzw. suchy tynk nie jest tynkiem w rozumieniu technologii budowlanej. To okładzina z płyt gipsowo-kartonowych lub płyt gipsowo-włóknowych przyklejana bezpośrednio do murów lub mocowana na stalowym ruszcie, podobnie jak ma to miejsce w systemach suchej zabudowy. Płyty są polecane do wykańczania nowych murów ze względu na swoją paroprzepuszczalność. Naturalne właściwości gipsu zawartego w strukturze płyt sprawiają, że ten rodzaj wykończenia pomaga utrzymać prawidłową wilgotność pomieszczeń - w zależności od zmieniających się warunków, płyty kondensują parę wodną lub oddają ją z powrotem do wnętrza. Ponadto okładziny z płyt g-k lub g-w dobrze izolują termicznie podnosząc komfort cieplny pomieszczeń. Suchy tynk ma również tę zaletę, że - jak sama nazwa wskazuje - jest wykonywany na sucho, zatem prace wykończeniowe można prowadzić nawet zimą.
Tynki mokre
Do tynkowania nowych murów najczęściej stosuje się tynki cementowo-wapienne. Decyduje o tym ich duża uniwersalność - można w ten sposób wykańczać ściany w pomieszczeniach suchych i wilgotnych. Ponadto są stosunkowo niedrogie, odporne na uszkodzenia i, co istotne w przypadku "młodych" ścian, paroprzepuszczalne. Zewnętrzną warstwą dekoracyjną może być tynk ozdobny, czy gładź gipsowa.
Zamiast tynku cementowo-gipsowego można również zastosować setki gotowych mieszanek przeznaczonych do wykańczania ścian wewnętrznych oferowanych na rynku, co pozwala łatwo osiągnąć oczekiwany efekt dekoracyjny. Producenci oferują tynki w różnych kolorach i nadające ścianom dowolną fakturę. Wybierając mieszankę warto jednak zwrócić uwagę na deklarowaną paroprzepuszczalność produktu. Niezłym wyborem w przypadku nowych ścian jest także tynk gipsowy lub gipsowo-wapienny, który, ze względu na wspomniane już naturalne właściwości gipsu, zapewnia pomieszczeniom optymalną wilgotność. Jest to jednak rozwiązanie dobre do salonu i pomieszczeń, gdzie ściany nie są narażone na uderzenia. Tynk gipsowy ma bowiem bardzo niską wytrzymałość mechaniczną. W korytarzu ściany wykończone gipsem szybko będą pełne dziur i odprysków.
Planując pomalowanie tynku gipsowo-wapiennego należy pamiętać, że większość farb można na niego nakładać dopiero po wstępnym okresie karbonizacji zaprawy, co trwa około miesiąca, inaczej powłoka malarska będzie się łuszczyć i odpadać. Do tynkowania nowych ścian zdecydowanie nie poleca się tynków cementowych. Są wprawdzie wytrzymałe, jednak w znacznym stopniu ograniczają "oddychanie" murów. Ponadto tynki cementowe, podczas wiązania silnie się kurczą, co w połączeniu z intensywnie pracującym murem powoduje, iż łatwo pokrywają się siateczką drobnych pęknięć.
Nowe ściany można tynkować ręcznie, lecz znacznie lepszy pomysł to użycie agregatu tynkarskiego, dzięki któremu warstwa wykończenia jest bardziej jednorodna, co ma wpływ na jej trwałość. Agregat pozwala również na szybsze wykonanie prac.
Okładziny z płytek
W przypadku nowych ścian w zasadzie nie powinno stosować się okładzin z płytek ceramicznych, kamiennych czy szklanych, bowiem warstwa ceramiki nie przepuszcza pary wodnej. Technolodzy budownictwa dopuszczają jednak ich użycie w pomieszczeniach wilgotnych, jak kuchnia i łazienka, w których prawidłowa wymiana pary wodnej i "oddychanie" murów i tak są utrudnione, a ponadto istnieje konieczność zabezpieczenia ścian przed nadmiernym wnikaniem wilgoci. Kładąc płytki należy zatem pamiętać, by najpierw zabezpieczyć ściany izolacją przeciwwilgociową, tzw. płynną folią, w miejscach narażonych na wnikanie wody - przy wannie, kabinie prysznicowej, umywalce, bidecie itd.
