Dom parterowy czy z poddaszem? Porównujemy ich zalety i wady

Odpowiedź na powyższe pytanie nie może być jednoznaczna, ponieważ w dużej mierze wybór projektu domu zależy od prywatnych preferencji przyszłych właścicieli, ich wieku, stanu zdrowia oraz posiadanego (lub nie) potomstwa. Domy z poddaszem użytkowym przeważnie poleca się ludziom młodym o dobrej kondycji zdrowotnej. Jest to związane z koniecznością częstego wchodzenia po schodach, co może być uciążliwe dla osób starszych lub niepełnosprawnych ruchowo.
W domach z poddaszem użytkowym, łatwo jest wprowadzić podział funkcjonalny, wydzielając część dzienną na parterze i lokując sypialnie na poddaszu.

Projekty domów parterowych mają tylu samo zwolenników, co i przeciwników. Podobnie jest z liczbą ich wad oraz zalet, które wiążą się z rozplanowaniem pomieszczeń, kosztami budowy, czy późniejszej eksploatacji.

Do zalet domów parterowych należy z pewnością fakt, że budowa takiego budynku jest stosunkowo łatwa, a jej przebieg szybki i sprawny. Ponadto, koszty inwestycji można nieco ograniczyć, gdyż dom nie wymaga dodatkowych stropów i podłóg. Usytuowanie wszystkich pomieszczeń na jednej kondygnacji budynku nie tylko umożliwia swobodne poruszanie się osobom starszym i schorowanym, ale także ułatwia komunikację między domownikami i sprzyja umacnianiu więzów rodzinnych. Pomieszczenia w domu parterowym mają najczęściej taką samą, standardową wysokość, co ułatwia zagospodarowanie wnętrz.

Aranżacja wnętrz może być bardziej ekonomiczna, ponieważ można zastosować w nich powszechnie dostępne w sklepach meble. Meble te ze względu na swoje szablonowe wymiary są na ogół tańsze, aniżeli sprzęty robione na indywidualne zamówienie lub pod wymiar. Dodatkowo, niemal z każdego pomieszczenia można zaprojektować wyjście do ogrodu otaczającego dom. Cecha ta ma niebagatelne znaczenie dla osób ceniących uroki natury.

Mając na uwadze wady budynków parterowych, nie sposób pominąć faktu, że z punktu widzenia energooszczędności – budowa takiego domu jest mniej korzystna. Koszty jego ogrzania w przyszłości są przeważnie wyższe, aniżeli eksploatacja domu z użytkowym poddaszem. Wynika to zarówno z dużej powierzchni przegród zewnętrznych oraz dachu, jak i niekorzystnej dla oszczędności energii cieplnej – relacji tych przegród z kubaturą budynku. 

Dodatkowo, powierzchnia zabudowy wymaga posiadania przestronnej działki, najlepiej o proporcjonalnych kształtach, gdzie swobodnie da się osadzić bryłę domu.

Koszt budowy zwiększa się poprzez konieczność zakupu większej ilości materiałów potrzebnych do wykonania fundamentów i dachu domu. Jeżeli dom jest niewielki - konieczne okazuje się często wybudowanie go na podpiwniczeniu lub dostawienie innych budynków na działce, wykorzystywanych jako zaplecze gospodarcze.

Projekty domów z poddaszem użytkowym, są w przeważającej mierze bardziej energooszczędne. Ogrzane na parterze powietrze, unosząc się ku górze, nie ucieka od razu przez dach, ale podnosi dodatkowo temperaturę pomieszczeń usytuowanych na poddaszu. Aby jednak proces taki mógł zaistnieć, konieczna jest szczelna izolacja przegród zewnętrznych oraz dachu. Podobnie jak w przypadku domów parterowych – budynki z poddaszem użytkowym mają tyle samo zalet, co wad.

Poprzez mniejszą powierzchnię zabudowy, domy z poddaszem użytkowym łatwiej jest usytuować na niezbyt przestronnej działce lub terenie o nieproporcjonalnych wymiarach. Jeżeli natomiast teren jest rozległy, budowa domu z poddaszem sprzyja rozszerzeniu projektu przydomowego ogrodu.
Koszty budowy ograniczają się w związku z oszczędnością poczynioną na zakupie materiałów na dach i fundamenty.

W domu z poddaszem użytkowym istnieje również możliwość dokonania funkcjonalnego podziału pomieszczeń na część dzienną i nocną. Salon i kuchnię najczęściej lokuje się na parterze, natomiast wszystkie sypialnie znajdują się na poddaszu. Taka forma rozmieszczenia pomieszczeń jest szczególnie wygodna dla rodzin z dziećmi, jak również sprawdza się kiedy w jednym domu zamieszkuje rodzina dwupokoleniowa. Wówczas wnętrza można rozmieścić w ten sposób, że obydwa pokolenia będą cieszyć się pełną swobodą i komfortem użytkowania domu. Nic bowiem nie stoi na przeszkodzie, aby na poddaszu zaplanować przestronną łazienkę lub nawet dodatkową kuchnię.

O ile schody wewnętrzne dla jednych mogą być problemem, dla innych są oryginalnym elementem dekoracji. Dodatkowo wnętrza usytuowane na poddaszu praktycznie zawsze mają niepowtarzalny charakter i są bardzo stylowe. Warto pomyśleć o zaplanowaniu od strony południowej, np. pokoju do pracy. W przypadku domu z poddaszem użytkowym nie będzie to kolidowało z chęcią ulokowania po tej samej stronie świata domowego salonu.

W przeciwieństwie do domów parterowych – domy z poddaszem wymagają zwiększonych inwestycji finansowych, związanych z koniecznością wykonania dodatkowych stropów i podłóg. Koszty budowy zwiększą się także o cenę schodów, które niestety zajmą także część powierzchni użytkowej domu. Bardzo kosztowna i trudna w wykonaniu jest również izolacja poddasza, która jeśli nie będzie położona profesjonalnie - nie spełni swojej funkcji. Wówczas na poddaszu będzie gorąco w lecie i zimno w zimie.

Nie do wytrzymania mogą stać się też odgłosy opadów atmosferycznych uderzających o pokrycie dachu. Warto też nadmienić, że okna połaciowe, stosowane do poddaszy są dużo droższe od standardowych okien fasadowych, a występowanie dużych skosów uniemożliwia wykorzystanie powierzchni użytkowej w całości. W związku z tym zachodzi konieczność inwestowania w nietypowe meble na wymiar, których ceny również przewyższają koszty zakupu zwykłych sprzętów.

Tak, jak wspomniano na wstępie – wybór projektu domu jest sprawą indywidualną i powinien przewidywać indywidualne potrzeby i upodobania samych mieszkańców. Jeżeli zaoszczędzimy na czymś w trakcie budowy – często poniesiemy większe koszty użytkując dom. Decydując się na projekt domu, warto też zastanowić się nad charakterem okolicy i jej zabudowy, nawet jeśli warunki zabudowy nie narzucają zbyt restrykcyjnych wymagań, starajmy się uniknąć estetycznego dysonansu z sąsiedztwem.