Ze względu na bardzo niską nasiąkliwość – gres stał się alternatywą dla popularnej w naszym kraju terakoty. Dodatkowo, niezbyt wygórowana cena i możliwość zastosowania gresu na zewnątrz budynku, czynią go często stosowanym materiałem, służącym wykończeniu wnętrz, balkonów, tarasów itp. Właściwości, a co za tym idzie możliwości zastosowania gresu są w dużej mierze zależne od jego rodzaju. W pojęciu chemii budowlanej rozróżnić można:
Gres naturalny (techniczny)
O ile ten rodzaj gresu nie zadziwia wyszukanym wzornictwem i estetyką, o jakiej myślą wykwintni dekoratorzy wnętrz, to ma wiele walorów typowo użytkowych. Dzięki zastosowanej technologii produkcyjnej jest on bardzo twardy, odporny na ścieranie, wytrzymały i niezwykle trwały. Nie wpływa na niego destrukcyjnie ani działanie wody, ani środków chemicznych. Ma jednorodną strukturę i najczęściej występuje na rynku w barwach jednolitych lub z wzorem przypominającym rozsypany pieprz i sól. Ograniczone wzornictwo gresu o bardzo dobrych parametrach technicznych powoduje, że rzadko znajduje on zastosowanie we wnętrzach. Chociaż ma swoich zwolenników, gdyż doskonale komponuje się z modnym w ostatnim czasie stylem minimalistycznym i industrialnym
Zdecydowanie częściej jednak gres techniczny układa się na zewnątrz budynków, na klatkach schodowych, w obiektach handlowych i użyteczności publicznej oraz w miejscach narażonych na dużą intensywność oddziaływania na materiał czynników zewnętrznych.
Oprócz doskonałych parametrów użytkowych płytki z naturalnego gresu mają mankament w postaci nieznacznie chropowatej powierzchni. Cecha ta, mimo że prawie niezauważalna - powoduje, iż na płytkach dość łatwo osiada i zatrzymuje się brud.
Gres polerowany
Elegancko wyglądającą (śliską i gładką) powierzchnię płytek gresowych uzyskać można na skutek polerowania gresu naturalnego. W tym celu stosuje się diamentowe tarcze. Gres polerowany jest zatem odmianą gresu technicznego, chociaż poprawa jego walorów estetycznych przyczynia się do obniżenia parametrów użytkowych. Nie jest już on tak wytrzymały i trwały, a przede wszystkim staje się zdecydowanie mniej odporny na działanie wody oraz chemikaliów. Na skutek dłuższego użytkowania powierzchnia gresu polerowanego może matowieć lub mogą pojawiać się na niej bardzo trudne do usunięcia plamy (wymaga on impregnacji, o czym poniżej).
Dostępne na rynku płytki mają różną klasę ścieralności i to właśnie głównie tą nią należy kierować się podczas planów zastosowania materiału. Producenci nie zalecają jednak układania gresu polerowanego w miejscach narażonych na opady atmosferyczne oraz uczulają na właściwą jego pielęgnację. Najczęściej gres tego typu stosuje się na posadzki. Są to podłogi zarówno we wnętrzach mieszkalnych, jak i w obiektach użyteczności publicznej.
Gres porcelanowy
Jest niemal tak odporny na ścieranie jak granit. Dodatkowo charakteryzuje go bardzo niska nasiąkliwość (0,05%). Można powiedzieć, że jest to obecnie najczęściej stosowany przez inwestorów rodzaj gresu. Jest on dostępny w dużym wyborze wzorów i barw. Bardzo duża twardość gresu porcelanowego jest jego niepodważalnym atutem, ale powoduje również pewne problemy podczas np. jeśli trzeba w nim wyciąć otwory instalacyjne. Gres porcelanowy występuje jako:
- gres szkliwiony;
- polerowany;
- gładki;
- strukturalny;
- full body, tj. barwiony w masie.
Gres porcelanowy szkliwiony
Płytki bardzo przypominają klasyczną terakotę, ale są od niej o wiele trwalsze w użytkowaniu. Są też twarde i odporne na ścieranie. Można stosować je zarówno we wnętrzach budynku, jak i na zewnątrz, gdyż są one dodatkowo mrozoodporne. Nadają się w miejsca o niskim, średnim i wysokim natężeniu ruchu. Warto jednak zauważyć, że gładka powierzchnia szkliwionych płytek może być przyczyną poślizgów i upadków.
W trosce o bezpieczeństwo użytkownika producenci oferują gres szkliwiony antypoślizgowy. Szkliwo, którym pokrywa się płytki po procesie formowania, prasowania i wypalania nadaje materiałowi atrakcyjny wygląd, ale sprawia również, że w razie powstania odprysku widoczny będzie rdzeń o innej barwie i strukturze, niż całość płytki.
Wadą jest również fakt, że powierzchnia płytek szkliwionych nie ściera się równomiernie. Wynika to z ich niejednorodnej struktury. W miejscach bardziej wytartych lub tam gdzie wystąpiło ich odpryśnięcie – płytki są bardziej podatne na występowanie niemożliwych do usunięcia plam.
Różnorodność płytek gresowych
W sklepach bez trudu znajdziemy płytki gresowe o powierzchni gładkiej, strukturalnej, z połyskiem lub matowej. Oprócz tego brzegi płytek mogą być równe, nieregularne lub rektyfikowane. Jaki zatem rodzaj gresu wybrać dla siebie? Otóż, w każdym przypadku należy wybór ten dostosować do pomieszczenia, w którym planujemy położyć płytki. Warto zwrócić też uwagę na parametry, które zawsze określa dany producent. Najważniejsze cechy gresu to:
- Kaliber płytek;
- Klasa ścieralności;
- Stopień nasiąkliwości;
- Odporność na działanie substancji chemicznych;
- Odporność na zaplamienia;
- Odporność na duże wahania temperaturowe;
- Mrozoodporność;
- Antypoślizgowość;
- Twardość gresu;
Gres gładki czy strukturalny?
Pomijając gusta i indywidualne upodobania użytkowników oraz stopień dopasowania płytek do stylu wnętrza, warto nadmienić, iż płytki o powierzchni gładkiej są zdecydowanie prostsze w utrzymaniu ich w czystości. Dodatkowo są w stanie optycznie powiększyć pomieszczenie, w którym je ułożono. Powierzchnia mająca zakamarki, wgłębienia, czy dziurki jest bardziej skłonna do przyjmowania brudu, kurzu, piasku i innych zanieczyszczeń. Jest za to z całą pewnością mniej śliska.
Gres z połyskiem czy matowy?
Podłoga na tzw. wysoki połysk to najbardziej reprezentacyjna z podłóg. Świetnie prezentuje się we wnętrzach przestronnych i oficjalnych. Gres z połyskiem skomponuje się dobrze zarówno ze stylem klasycznym pomieszczenia, jak i nowoczesnym i minimalistycznym. Płytki matowe są z kolei wyglądają mniej oficjalnie i zimno. Ostateczna decyzja powinna, zatem zostać podjęta w sposób indywidualny. Dostępne są także płytki gresowe o wykończeniu lapatto - ich powierzchnia składa się z matowych oraz błyszczących powierzchni przemieszanych ze sobą (efekt powstaje na skutek odpowiedniego polerowania płytek).
Pielęgnacja gresu
Jak zostało to już wspomniane – gres polerowany jest podatny na zabrudzenia. Usuwanie poważniejszych plam i zabrudzeń środkami uniwersalnymi może nie przynieść oczekiwanego rezultatu.
Dlatego też gres tuż po ułożeniu warto zaimpregnować. Środki do tego celu są ogólnie dostępne, ale dobrze będzie, jeśli w tej kwestii zastosujemy się do zaleceń producenta płytek. Preparaty impregnujące rozprowadza się po powierzchni gresu za pomocą pędzla malarskiego i pozostawia na określony czas (najczęściej 24h). Po całkowitym ich wyschnięciu – resztki środka należy usunąć z podłogi. Zabieg należy powtarzać co jakiś czas.
Do codziennej pielęgnacji gresu polerowanego i zaimpregnowanego wystarczy używać zwykłego środka do mycia powierzchni ceramicznych. Jednak już w przypadku plam z kawy, tłuszczu, wina, tuszu, itp. należy sięgnąć po specjalistyczne preparaty do odplamiania gresu. Nanosi się je przeważnie bez rozcieńczania bezpośrednio na plamę oraz całą powierzchnię poplamionej płytki i odczekuje aż środek wyschnie. Jeżeli jednorazowa czynność nie przynosi skutku lub na gresie pozostają plamy i zacieki – odplamianie należy powtórzyć.
Gres naturalny czyścimy środkami do pielęgnacji podłóg z kamienia, stosując detergent mocno rozcieńczony z wodą. W przypadku silniejszych zabrudzeń używa się słabo stężonych środków odtłuszczających, które po zakończeniu mycia trzeba dokładnie spłukać z powierzchni gresu.
