Nadproża to belki przykrywające od góry otwory okienne i drzwiowe. Powinny być odpowiednio dłuższe od szerokości planowanych okien lub drzwi. Ich główne zadanie polega na przenoszeniu ciężaru ściany, znajdującej się tuż nad otworem. Niekiedy nadproża są projektowane jako fragmenty dekoracyjne ściany, jednak trzeba pamiętać, że przede wszystkim są jednym z podstawowych elementów konstrukcyjnych budynku.
Wybór nadproży zależy od rodzaju konstrukcji budynku, jego przeznaczenia oraz szerokości otworów. Dzieli się je ze względu na rodzaj zastosowanego materiału i kształt. Podobnie jak w przypadku stropów, popularne są rozwiązania prefabrykowane, szybkie i lekkie w montażu. Przy wyborze nadproży należy zwrócić szczególną uwagę na jakość wykonania. Ich producent powinien posiadać wymagane deklaracje zgodności. Ważna jest też jest ekonomika – najdroższe będą rozwiązania tradycyjne, czyli nadproża żelbetowe wylewane na mokro, następnie nadproża prefabrykowane L-19, które po zestawieniu do siebie trzeba dozbroić i wylać betonem (przestrzeń pomiędzy L-kami). Poniżej krótki przegląd najpopularniejszych rozwiązań na rynku.
Nadproża żelbetowe
Jednym z najpopularniejszych i najstarszych rozwiązań są monolityczne nadproża żelbetowe, które wykonuje się bezpośrednio na budowie. Takie nadproża wylewa się z betonu, w deskowaniu, zamontowanym nad otworem w ścianie i podpartym od spodu stemplami. Wewnątrz układa się zbrojenie z prętów stalowych i wypełnia deskowanie mieszanką betonową. Od strony zewnętrznej nadproże okłada się materiałem izolacyjnym, aby zapobiec przemarzaniu. Po związaniu betonu, deskowanie się rozbiera. Jak to bywa jednak z rozwiązaniami lanymi, trzeba długo czekać aż beton zwiąże i będzie można zdjąć deskowanie. Wadą nadproży monolitycznych jest ich cena, która w ostatecznym rozliczeniu (dodając wysokie koszty deskowania i czasochłonność) są jednymi z najdroższych rozwiązań. - _Problem nadproży żelbetowych jest taki sam, jak w przypadku innych monolitycznych rozwiązań. Zużyta energia, trudność i pracochłonność montażu, spowalniają prace budowlane i w ostatecznym rozliczeniu są najdroższe – _mówi Artur Kisiołek.
Nadproża w kształcie litery „U”
Kształtki nadprożowe „U” są przeznaczone do wykonania monolitycznych nadproży w ścianach murowanych np. z pustaków keramzytowych. Ich wymiary - szerokość, wysokość i długość kształtek odpowiada modularnym wymiarom pustaka. Kształtki „U” układa się nad otworem okiennym lub drzwiowym na wypoziomowanej i odpowiednio podpartej desce. Następnie umieszcza się zbrojenie i wylewa beton. Głębokość oparcia nadproża na murze wynosi 25 cm. Elementy te można stosować również jako elementy szalunkowe wieńców i słupków żelbetowych. Te rozwiązania mają najczęściej obudowę ceramiczną. Tworzą je kształtki, które wypełnia się betonem i zbrojeniem. Kształtki dopasowane są do grubości muru. Dostępne są w długości od 1 do 3 metrów.
Nadproża prefabrykowane L-19
Nadproża prefabrykowane wykonywane z belek o przekroju L, w porównaniu do nadproży wylewanych na mokro, ułatwiają i przyspieszają budowę. Mogą być stosowane w różnych technologiach wznoszenia ścian. Ich długość waha się od 90 cm do trzech, maksymalnie 3,6 metrów.
Montaż nadproży tego typu nie jest skomplikowany. Wystarczy ustawić belki obok siebie, spiąć klamrami, tak aby nie zmieniły położenia, a potem w powstałe przestrzenie wpuścić od góry beton. Na czas zawiązania betonu konieczne jest przerwanie prac.
Belki mają oznaczenia ułatwiające ich dobór:
N - nadają się do nadproży obciążonych od góry stropem,
S - do nadproży nieobciążonych stropem,
D - do ścian działowych (tzw. belki drzwiowe).
Nadproża strunobetonowe
Istnieją rozwiązania, które mogą być stosowane niezależnie od miejsca i typu obciążenia. Dobrym przykładem tego typu są nadproża strunobetonowe KONBET SBN. Nadproża strunobetonowe KONBET SBN są oferowane w dwóch wymiarach - o wysokości 72 mm i szerokości 115 mm oraz o wysokości 120 mm i szerokości 115 mm. Są lżejsze od tradycyjnych nadproży o kształcie L. Ich rozpiętość sięga do 4,2 m, dzięki czemu nie trzeba wylewać długich belek „na mokro”. Cechują się łatwością montażu oraz wysoką funkcjonalnością, można je stosować w przesklepieniach otworów drzwiowych w ściankach działowych, w bramach garażowych i wielu innych miejscach – bez konieczności dodatkowej pracy.
_- Nadproża strunobetonowe KONBET SBN, wystarczy ułożyć obok siebie i można murować dalej. Dla inwestorów ważna może okazać się możliwość montowania kaset z roletami bez obawy o zmniejszenie powierzchni przeszklenia – _podsumowuje Artur Kisiołek.
Powszechnie wiadomo, że oszczędzanie na elementach konstrukcyjnych, takich jak stropy, fundamenty i nadproża jest zwodnicza. Warto natomiast poszukać rozwiązań, które skrócą czas budowy, a co za tym idzie, obniżą koszty montażu i zmniejszą ilość zużytych materiałów. Nadproża prefabrykowane, szczególnie te, które nie wymagają zalewania betonem układa się szybko i bezproblemowo.
