Stropy typu filigran

Jak wszystkie stropy monolityczne, stropy typu filigran mają również całkiem dobre parametry izolacji akustycznej. Dzięki swej uniwersalności stały się najpowszechniej wykorzystywanym typem stropów w Unii Europejskiej. Nadają się do stosowania zarówno w budownictwie przemysłowym, jak i mieszkaniowym.

Stropy typu filigran składają się z dwóch głównych elementów - prefabrykowanej płyty żelbetonowej i uzupełniającej warstwy betonu wylewanej na budowie. Zaliczane są do stropów monolitycznych, jednak łączą w sobie także zalety rozwiązań prefabrykowanych. Technicznie wykonanie stropu filigran polega na położeniu, przygotowanej w wytwórni, strukturalnej płyty szalunkowej grubości 5-7 cm i zalanie jej warstwą betonu grubości 10-20 cm, z ewentualnym dodaniem izolacji cieplnej. Taki system budowy stropu znacznie przyspiesza prace, bowiem nie trzeba tworzyć skomplikowanego szalunku podtrzymującego strop do czasu związania (jak np. w przypadku stropów fert), a wystarczy kilka podpór do podtrzymania płyty. Kalkulacja kosztów zazwyczaj wypada na korzyść stropów filigran, jednak nie są to różnice znaczące. Faktem jest, że przy wykonywaniu tego typu stropu nie trzeba wydawać pieniędzy na szalunek i można zatrudnić mniej liczną ekipę budowlańców. Zaoszczędzone  w ten sposób pieniądze zazwyczaj trzeba jednak przeznaczyć na zakup prefabrykatów. Kluczowa dla kosztów inwestycji w tym wypadku jest cena płyt.

Sufit w kształcie elipsyNiewątpliwa zaleta stropów filigran to możliwość indywidualnego dostosowania płyt do obciążenia przewidzianego w projekcie budowlanym oraz nadawania im dowolnych kształtów (elips, kół, rombów itd.), a także wykonania na etapie produkcji wszelkich otworów technicznych (wentylacyjnych, kanalizacyjnych, do prowadzenia instalacji c.o., wodnych, elektrycznych), co eliminuje późniejszą konieczność przebijania się przez kondygnacje i przyspiesza budowę. Technologia wykonywania płyt w niczym nie ogranicza architekta - może projektować stropy w dowolnym kształcie, krzyżowozbrojone, o dowolnych punktach podparcia. Ponadto duża dokładność wykonania płyt i montażu sprawia, że stropy filigran są gładkie i nie wymagają tynkowania. Wystarczy jedynie zaszpachlować miejsca łączenia płyt. Dla prefabrykatów nie trzeba przewidywać miejsca do składowania na budowie - przyjeżdżają z wytwórni gotowe do użycia, a ze względu na swój niewielki ciężar (ok. 120 kg/m²) mogą być montowane "z samochodu".

Transport na szalunkachDecydując się na strop typu filigran należy zwrócić uwagę przede wszystkim na jakość materiałów z jakich zostały wykonane płyty. Minimalna klasa betonu wynosi B 15, jednak większość producentów i architektów zaleca klasę co najmniej B 20, za optymalną uznając B 25. Główne zbrojenie rozciągane, zbrojenie poprzeczne rozdzielające i kratownice wystające ponad powierzchnię płyt powinny być wykonane ze stali klasy A-IIIN (stal średniej ciągliwości).
Warto również wspomnieć o transporcie płyt. Podobnie jak w przypadku wszystkich materiałów do budowy stropów, powinny być przewożone w sposób minimalizujący możliwość uszkodzeń. W przypadku płyt prefabrykowanych filigran zabezpieczać trzeba zwłaszcza dolne stopy płyt i uważać, by podczas przewozu nie pogięły się wystające elementy zbrojenia (kratownic). Zalecany jest transport najwyżej dwóch warstw płyt, na odpowiednim, drewnianym szalunku uniemożliwiającym uderzanie płytom o ściany pojazdu i siebie wzajemnie. Na placu budowy prefabrykaty należy składować w najwyżej 5 warstwach, odpowiednio oszalowane, by nie wywierały na siebie nacisku - niedopuszczalne jest położenie płyt jedna na drugiej, gdyż może spowodować to deformację kratownic zbrojenia.

Materiały mają znaczeniePrzed montażem płyt trzeba przygotować podpory, na których będą się opierały do czasu związania stropu. Warto wiedzieć, że w wypadku tzw. podpór stałych (zazwyczaj są to po prostu ściany) należy nanieść na nie warstwę zaprawy cementowej o grubości 2 cm. Podpory wykorzystywane wyłącznie do montażu stropu, po rozstawieniu trzeba dokładnie wypoziomować. Po ułożeniu płyt wykonywane są żelbetowe wieńce i zbrojenie warstwy betonu, która przykryje prefabrykaty. Należy również zwrócić uwagę, czy płyty zostały uzbrojone w miejscach styków, co zapobiega przesuwaniu się ich względem siebie w gotowym stropie, popularnie nazywanym "klawiszowaniem". Jeśli w stropie są otwory techniczne, przed betonowaniem trzeba je zabezpieczyć np. styropianem lub deskami. Uwaga - nie wolno wycinać kratownic przechodzących przez otwory przed zalaniem warstwy nadbetonu. Można to zrobić dopiero po całkowitym związaniu stropu i zdemontowaniu podpór montażowych, gdy naprężenia w stropie są już ustabilizowane.
Na gotową konstrukcję wylewana jest warstwa betonu przewidziana w projekcie budowlanym. Warto podkreślić, że zarówno zbrojenia, jak i beton używane do przykrywania prefabrykatów powinny być w tej samej klasie, co materiały, z których wykonano płyty - stal A-IIIN i beton minimum B 15 (zalecany B 25). Podczas wylewania zaprawy należy zadbać o jej równomierne rozłożenie przy użyciu łaty wibracyjnej. Beton powinien schnąć w niezbyt wysokiej (poniżej + 25ºC) i niskiej (powyżej + 7ºC) temperaturze, a przez pierwsze cztery, pięć dni podlegać szczególnej pielęgnacji (polewanie wodą).
Podpory montażowe można usunąć najwcześniej po upływie 21-28 dni, gdy strop osiąga ok. 80% wytrzymałości. Zalecane jest jednak ich zostawienie przez 6 tygodni, do czasu związania stropu w ponad 90%.